Koe huhu malu’I Koviti 19 moe ngaahi totonu kihe huhu fakalahi 

FAKANGOFUA ‘I HE ‘AHO 28 ‘O ‘Epeleli 2023 

Mei he ‘aho ‘uluaki ‘o Me , ‘oku toe ‘iai ‘ae huhu fakalahi ‘oku toe tanaki atu kihe ni’ihi koia ‘oku feitama mei he ta’u 16 kihe ta’u 29, ‘o kau atu kiai moe huhu fuluu mo hono ngaahi tu’utu’u ni ‘aia kuo fokotu’utu’u ‘ehe faamasii( kautaha kihe faito’o moe fo’i’akau)

Koe ni’ihi ‘oku totonu ke huhu malu’i

Koe ngaahi huhu fakalahi kihe koviti-19:

  • Ta’u 30 pe lahi hake ai

  • Koe ni’ihi  tenau lavea ngofua mei he koviti 19 ‘ihe vaha’a ta’u 19 kihe 29

  • Ko kinautolu ‘oku nau feitama ‘ihe ta’u 16 kihe ta’u 29

  • Ko kinautolu ‘oku palopalema pe uesia honau ivi malu’i mei he ta’u 12 kihe ta’u 15.

Ko kinautolu ‘eni ‘oku totonu kenau kau mai kihe huhu malu’i fakalahi ‘oe koviti-19:

  • Ko kinautolu kotoa pe ta’u 65 mo toe motu’ange ai

  • Ko e tokotaha Maori pe koe Pasifiki ta’u 50 pe lahi hake ai

  • Ko kinautolu ‘oku nau ‘ihe ngaahi fale ‘oe kau toulekeleka pe koe kau faingata’a’ia

  • Ko kinautolu kuo ta’u 30 pe lahi hake ai ,‘oku nau  lavea ngofua pea tenau  faingataa’ia ange ‘o kapau tenau puke ‘ihe koviti-19

  • Ko kinautolu ‘oku nau feitama pe ‘iai hanau ngaahi mahaki tauhi ‘ e lava kenau toe faingata’a’ia ange ‘okapau tenau puke ‘ihe koviti-19

  • Ko kinautolu ‘oku nau faingata’a’ia  ange pe toe lahiange ‘ae ngaahi fiema’u kihe tu’unga ‘oe mo’ui

  • Ko kinautolu ‘oku nau si’i uesia ‘ihe tu’unga ‘oe fakakaukau moe ‘atamai

  • Ko kinautolu ‘oku uesia e ngaahi ivi malu’i ‘oe sino ‘ihe vaha’a ‘oe ta’u 12 kihe ta’u 15. Talanoa leva ki ho’o toketa fakafamili  ke fakapapau’i pe ‘oku totonu keke kau kihe huhu malu’i pe ko hono  ma’u ha’o la’itohi ngofua keke kau kihe huhu malu’i koviti-19.

Ngaahi fakamatala ‘oku mahu’inga ke ke ‘ilo kiai

‘E ngofua ke fai ho’o huhu fakalahi koviti-19:

  • kapau kuo kakato ho’o ‘e 2 ‘uluaki  ‘aia koe huhu fika ‘uluaki moe huhu malu’I fika 2

  • Kapau na’a ke puke ‘ihe koviti -19 kuopau ke lava ‘ae mahina ‘e 6 pea toki ngofua keke huhu fakalahi( booster), ka ko kinautolu ‘oku ‘iai hanau ngaahi mahaki tauhi pe tu’u lavea ngofua ‘e lava pe kenau huhu malu’I fakalahi ‘okapau kuo ‘osi ‘ae mahina ‘e 3 pe lahi hake ai  kapau na’a ke puke ‘ihe koviti -19.

Kapau na’a ke puke ‘ihe koviti-19 , ‘e ki’i ma’olunga ange ‘a e ivi malu’i pea ‘e lava pe ke tokoni ki hono malu’i koe , ka ko’ene a’umai pe kihe mahina e 6 ‘osi ho’o puke ‘ihe koviti -19 kuo kamata leva ke holo ‘ae ivi malu’i koia , ko hono ‘uhinga ia ‘oku toki fai ai ‘ae huhu malu’I fakalahi ‘ihe hili ‘ae mahina  ‘e 6 ho’o puke ‘ihe koviti-19.

Kapau ‘oku ke fiema’u keke hulu malu’I fakalahi kimu’a ihe mahina ‘e 6 kuopau pe keke toe talanoa ki ho’o toketa fakafamili.

Kapau ‘oku ke kau ‘ihe ni’ihi ‘oku lavea ngofua keke  puke ‘ihe fuluu pe koe koviti-19, kataki kake talanoa pe ki ho’o toketa fakafamili pe ‘e lava keke huhu malu’i kimu’a ‘ihe mahina ‘e 6.

‘Oku ‘iai ‘ae  fakalotolahi  kihe ni’ihi ‘oku totonu kenau huhu malu’i fakalahi pe koe fuluu ke fakapapau’i ‘oku fai ho’o huhu malu’I ke malu’i koe kimu’a he fa’ahi ta’u momoko.

Manako ma’u pe ke vakai’i ‘ae ngaahi fakamatala moe fakahinohino ki mui ni mai kihe ngaahi huhu malu’i ‘oe koviti 19 koe’uhi ke malu’i koe mei ha’o puke lahi , tokoto ‘I falemahaki pe koe mole ai ‘ae mo’ui.

Koe huhu Novavax ‘oku ‘ataa pe kihe huhu fakalahi kihe ta’u 18 pe lahiange ai ‘okapau kuo lava ‘ae mahina ‘e 6 ho’o huhu malu’i fakamuimui pe ko ho’o puke ‘ihe koviti .’oku ‘Ikai ke fiema’u ha la’itohi mei he toketa. ‘Oku ‘ikai ke fiema’u ke huhu malu’i ‘ae ni’ihi ‘oku feitama ‘ihe huhu malu’I ko’eni.

‘E lava pe keke puka mai ho’o huhu malu’I koviti pe ko ho’o huhu fakalahi ihe www.bookmyvaccine.nz pe ko ho’o taa kihe COVID VACCINATION healthline 0800 28 29 26( 8am to 8pm) ‘aho ‘e 7 ‘ihe uike.